در این مقاله به این موضوعات خواهیم پرداخت:
فشن ویک از کجا آمده است؟
داستان پشت آن چه بوده است؟
یک فشن ویک باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
برندها تحت نظارت چه ارگانهایی فشن ویک برگزار میکنند ؟
فشن ویک یا هفته مد یک رویداد بزرگ دنیای مد است که در واقع میتوان آن را به ویترین دنیای فشن تشبیه کرد. فشن ویک در اصل نمایش تمامی تلاشهای چند ده برند در حوزههای مختلف فشن است. تاریخ و ریشه فشن ویکها به اصالت دنیای فشن فرانسوی و پاریس باز میگردد.
فشن ویکها در اصل رویدادهایی بودند که در فرانسه معمول بودند و از زمان طراح بزرگ فرانسوی، چارلز فردریک ورث پدیدار شدند. وی برای بیشتر دیده شدن طراحیهایش بانوانی را استخدام میکرد تا لباسها و طراحیهایش را در اماکن عمومی و محیطهای شلوغ بپوشند تا باعث بیشتر دیده شدن کار و هنر فردریک شوند. این روند رفته رفته محبوبتر شد تا جایی که در هتلهای بزرگ پاریس برگزار میشد و مردم زیادی برای دیدن هنرهای جدید دنیای فشن جذب این مراسمات میشدند که بعدا توسط بوتیک داران و طراحان دیگر نیز برگزار میشد.
اما فشن ویکهای امروزی به تاریخ 19 جولای سال 1943 باز میگردند که در طی مراسمی توسط النور لمبرت، مدیر مطبوعات صنعت فشن آمریکایی در نیویورک بر پا شد. این فشن ویک برای نمایش هنر پاریسی و فشن فرانسوی بود که در زمان وقت، تحت اشغال نازیها بود و هیچ رویدادی برای ارائه آن در پاریس یا سایر نقاط فرانسه برگزار نمیشد. این رویداد برای ارائه کالاهای مد فرانسوی برپا شد و برای افرادی بود که به دلیل جنگ توانایی وارد شدن به خاک فرانسه را نداشتند. نیویورک دور از میدان نبرد اصلی نقطهای امن برای گسترش و جان گرفتن دوبارهی هنر بود.
هر هفته مد، اصولا بین هفت روز و گاها تا ده روز به طول میانجامد و کت واکهای بسیار زیادی بر بروی صحنه میروند تا از نوآوریهای طراحان برندها و خلاقیت آنها در نحوهی استایل کردن افراد سخن گفته باشند، و یا بازگشت آیتمها را به دنیای فشن نشان بدهند. برای مثال آیتمهای بسیاری از دهههای 1960 تا 1990 در سبکهای وینتیج در دنیای کت واکها دیده میشود.
نمایشهای متعددی در هر هفته مد برگزار میشوند که البته تعداد این نمایشها به ارگان برگزار کننده فشن ویک ربط دارد. اغلب فشن ویکها با نظارت سندیکای مد جهانی واقع در پاریس برگزار میشوند. امروزه در هر گوشهای از دنیا از توکیو تا کوپنهاگ و حتی کی ِاف، هفته فشن برگزار میشود. اما اگر خواهان اوج هنر فشن در دنیا باشیم، باید به چهار پایتخت اصلی مد رجوع کنیم.
شهرهایی که طراحان و دیزاینرها را برای ارائه هنر و خلاقیتشان به سوی خود جذب میکنند و به طبع ثروت هنگفتی به سمت این شهرها نیز سرازیر میشود. این چهار پایتخت نیویورک، لندن، میلان و پاریس هستند. هر ساله دو فشن ویک کلی در طول سال با کالکشنهای گرم و سرد بر روی صحنهی کت واک میروند که بنا بر فصلها به مجموعههای بهار-تابستانه و پاییز-زمستانه تقسیم میشوند.
این نمایشها با شروع پر جلوه نیویورک آغاز میشود و در پایان با نمایش مجلل قلب دنیای فشن یعنی پاریس به پایان میرسد.
در طول یک نمایش چند ست لباس و ظاهر ارائه میشود؟
هیچ محدودیتی برای تعداد ظاهرهای ارائه شده در یک کالکشن وجود ندارد اما در صورت کلی اگر در یک فشن ویک، کالکشن لباس مردانه به همراه کالکشن لباسهای زنانه همزمان ارائه شود، تعداد ستها میتواند از 20 تا 100 عدد متغیر باشد. با این حال، برای نمایشهای هفتههای مد لباس برای هر برندی، حداقل تعداد ظاهر به تازگی به 25 افزایش یافته است. نحوهی کار فصلهای فشن ویکها بدین صورت است که یک هفته مد همیشه یک فصل جلوتر از فصل مورد نظر ارائه میگردد. برای مثال مجموعه بهار-تابستان در سپتامبر یا اکتبر و مجموعهی پاییز-زمستان در فوریه و مارس ارائه میشود تا دیزاینرها، فرصت کافی برای آماده سازی آیتمها برای فروش داشته باشند و شش ماه پس از حضور در کت واک، قطعات لباسها برای خرید در دسترس باشند.
البته طی چند سال گذشته، این ریتم با see now, buy now movement که جنبش “اکنون ببین و اکنون بخر” متحول شده است، رویهای که برخی از خانههای مد از بربری (BURBERRY) تا تامی هیلفیگر(TOMMY HILFIGER) اتخاذ کردهاند و مجموعههای آنها بلافاصله پس از نمایش برای خرید در دسترس قرار میگیرند. این برندها از ماهها قبل به فکر قطعات تولیدی خود هستند و در اصل یک ذخیره و سپردهای بزرگ از آیتمهایی را که در فصول آینده ارائه خواهند کرد؛ تولید میکنند.
ارگانهایی که هفتههای مد را برگزار میکنند در هر پایتخت فشن، مختص به خودشان هستند. در پاریس، هفته مد توسط نهاد حاکم، La Féderation de la Haute Couture et de la Mode برنامه ریزی و برپا میشود. این سازمان دارای برخی از بزرگترین برندهای مد در جهان است و تقریبا بیش از 100 عضو دارد و از سه لاین برای هفتههای مد تشکیل شده است:
- اوت کوتور
- Made to measure و سفارشی دوزی
- لباس مردانه
این فدراسیون قوانین بسیار سختگیرانهای دارد و با دیسیپلین بسیار خاص فرانسوی پیش میرود. یکی از قوانین جالب این فدراسیون برای لاین لباسهای اوت کوتور، این است که برای یک قطعه لباس آماده شده که قرار است بر روی صحنه کت واک هفتهی اوت کوتور به نمایش درآید، حداقل باید هزار ساعت برای دوخت و دوز و طراحی آن زمان صرف شده باشد.
حساسیتهای این فدراسیون بر روی برخی از برندها هم بسیار شدیدتراست. برای مثال، قانون زمان و ساعت برای برندی چون دیور به رهبری ماریا گراتزیا بیشتر است و باید حداقل 1600 ساعت زمان در پس طراحی و دوخت لباسهای این برند سپری شود.
هفته مد میلان نیز در اصول خود دقیقا مثل پاریس عمل میکند.
میلان، یکی دیگر از پایتختهای پر شکوه فشن در دنیا محسوب میشود که میلان هم دو بار در سال در ماه های فوریه و سپتامبر، مد ایتالیایی را در کانون توجه خود قرار میدهد و آن را در قلب خود با دوستداران مد، خریداران و رسانهها جشن میگیرد. هفته مد میلان توسط Camera Nazionale della Moda Italiana سازماندهی میشود و حدود 70 نمایش مد و 90 ارائه از طراحان را از طریق میزبانی نمایشهای کت واک، نمایشگاههای طراحان به مخاطبان بین المللی ارائه میکند.
در طول هر MFW، حدود پانزده میلیون یورو برای هتلها و مشاغل میلان، سود آوریایجاد میشود. علاوه بر نمایشهای لباس زنانه، میلان همچنین میزبان رویدادهایی مانند مراسم مردانه هفته مد میلان در ماههای ژانویه و ژوئن نیز است که به نوآوریهای فشن مردانه اختصاص دارد، اما از نظر اندازه و ابعاد به نسبت پاریس و سایر لاینهای هفته مد میلان، کوچکتر است.
یکی از تفاوتهای این ارگان ایتالیایی در دنیای مد با سایر سازمانها اینجاست که برخی از برندهای مطرح ایتالیایی مثل دولچه گابانا و کاوالی از سیاستهای این موسسه انتقاد میکنند و هفتههای مد خود را به طور مستقل از این موسسه برگزار میکنند. در حالیکه در فدراسیون مد اوت کوتور و مد پاریس تقربیا میتوان گفت که تمام برندهای فرانسوی و ابرغولهای سایر کشورها نیز وابسته این ارگان هستند و در اصل برای زنده ماندن به ریشههای فرانسوی این ارگان، نیاز دارند.
برخی از برندها همیشه رویکردهای خودشان را در ارائه کت واکها داشتهاند و همین امر باعث شده تا مخالف قوانین سازمانهای ناظر بر هفتههای مد باشند. یکی از جالبترین این مخالفتها و البته عدم پذیرش لباسهای ارائه شده برای لاین اوت کوتور، برند گوچی بود که با وجود شهرت و زیباییهای بصری کثیرش، یک بار توسط فدراسیون اوت کوتور و مد پاریس برای شرکت در هفته مد اوت کوتور رد شد.
Uncross your legs
این عبارت را شاید در قبل از شروع حرکت مدلها ،عکاسان انتهایی مسیر کت واک اغلام کنند. مخاطب این اعلان، افراد ردیف جلویی هستند که نزدیک صحنه کت واک نشستهاند. اما دلیل آن چیست؟ به دلیل نورپردازی نمایش، پاهای ضربدری مهمانانی که در ردیف جلو نشستهاند، میتواند سایههایی بر روی صحنه کت واک ایجاد کند و باعث خرابی عکسها شوند. از این رو عکاسان قبل از شروع این عبارت را اعلام میکنند و از افراد ردیف جلویی میخواهند تا پاهایشان را صاف کنند.